Tegen de verwachting in was ik snel aan de beurt in de apotheek. Het was er vol. “Graag één Aspro Bruis,” vroeg ik. De mevrouw in de witte jas zette het pakje naast de kassa en vroeg: “Mag ik uw geboortedatum?” Ik zei: “Nee.” Achter me viel de apotheek stil.
Aan de stilte merkte ik hoe ongewoon mijn antwoord was. Iemand die nee zei, zo knalhard en rechtuit, waar kwam dat vandaan, hoe zou dat aflopen? Het maakte me rebelser dan ik van mezelf al ben, en de verkoudheid waaronder ik leed, droeg daar het nodige aan bij.
“Nee?” herhaalde de witte jas.
“Nee,” zei ik opeens kwaad. “Ik zie niet niet in waarom mijn geboortedatum iets te maken heeft met de aanschaf van een pakje Aspro Bruis.” Toen zweeg ik, ondanks het gevoel van nog veel meer te willen zeggen. Het vragenuur ging verder. Of ik andere medicatie gebruikte. “Ik slik alles dat helpt,” zei ik, en dat antwoord vond ik zelf kinderachtig. Of ik bekend was met het gebruik. “Dat bedrijf bestaat dankzij mij,” moest ik zo nodig zeggen. Nou, de rest van het gesprek zal ik u besparen. Wat kun je flauw worden, als je verkouden bent en je wilt naar huis om aan de Aspro te gaan en te bankhangen.
Weer thuis vond ik de vraag naar mijn geboortedatum toch gek, vooral in combinatie met de computer die open stond om allerlei persoonlijke gegevens van mij te noteren. We hebben steeds meer wetten die privacy regelen, en er lijkt ook steeds meer vraag te zijn naar precies die persoonlijke gegevens, meer dan nodig is. Een pakje Aspro in de apotheek. Een stukje zeep via een website, waarvoor je een klantprofiel moet aanmaken wat – zo blijkt dan uit de kleine lettertjes – verkocht mag worden aan “derde partijen”, wat tot in lengte van jaren irritante telefoontjes gaat opleveren.
Tot voor kort gaf ik altijd de gegevens die mij gevraagd werden. Want ik dacht: ze zullen het wel nodig hebben. Ja, dat is ook zo: voor hun eigen gewin.
Daar hoeft een ander niet aan mee te werken.
Dus voortaan zeg ik “nee”.
Zonder uitleg, zonder “sorry”.
Gewoon nee.
Ik hoef geen klantenkaarten, ik vraag geen kortingsbonnen aan, telefoonnummers laat ik niet achter en mijn huisadres is ook niet noodzakelijk voor de aanschaf van een kilo bananen. Nee zeggen is heerlijk. Doe het ook.
Vilan van de Loo
