Op het moment dat ik dit schrijf, ben ik halverwege het tweede seizoen van The Crown. Inderdaad, die serie van Netflix over het Britse koningshuis. Het verandert mijn kijk op de rijk helemaal.
Eerst dacht ik dat de serie roddel en achterklap zou brengen, maar tijdens de eerste aflevering wist ik beter. Er is een poging gedaan om de historische waarheid te benaderen, met hier en daar een ingreepje om het verhaal spannender te maken. Over die ingreepjes zijn de makers openhartig, wat de rest van de afleveringen geloofwaardiger maakt. Tot dusver zijn er twee series en de vraag ‘hoe loopt het af’, is niet te beantwoorden. De hoofdpersoon leeft nog en zij is vorstin van Groot-Britannië.
Wat me schokte, is de eenzaamheid van de vorstelijke positie. De jonge Elizabeth die steeds meer verliest door de keuzes die ze als vorstin moet maken. Haar zuster, razendverliefd en niet voor rede vatbaar. Haar echtgenoot, die als een overspelige dwingeland verschijnt. Haar vertrouwen in sommige regeringsleiders, die tegen haar logen. Misschien verklaart dit de aanwezigheid van de honden. Die hielden tenminste onvoorwaardelijk van haar. Zou zo’n serie ook wat zijn voor Nederland?
Er is stof genoeg, in deze en vorige generaties. Alleen het laatste nieuws roept veel vragen op: een buitenechtelijke zoon van een prins, die de vorstelijke titels opeist als zijn rechtmatig erfdeel, terwijl de vader zuinig wegkijkt. Eigenlijk zou ik er veel voor voelen, zolang er maar onbekende acteurs in zitten (Dus niet dat je denkt, kijk daar is Jeroen Krabbé weer) en alles zo historisch mogelijk is. Maar misschien is er een bezwaar dat dit onmogelijk maakt en dat is gelegen in de Nederlandse constructie van het koningshuis.
Bij ons wordt de vorst ingehuldigd en daarmee blijft hij of zij in aardse sferen. In Engeland is de vorst het hoofd van de kerk en dan heb je het heilige sacrament van het zalven. Dat brengt de diepere dimensie die wij niet hebben. Er komt mysterie. Hogere normen en waarden, die stabieler zijn dan de waan van de dag. Of betekent dat juist het behoud van ons koningshuis? Al die grote en kleine pijnpunten van de afgelopen periode snijden des te dieper als onze vorst ook nog eens het goede voorbeeld moet geven als zijnde kerkhoofd. Dan zou hij bijvoorbeeld een wegkijkende vader tot de orde moeten roepen – en of er dát inzit?
Vilan van de Loo
