‘Er gebeurt niks waarmee wij het niet eens zijn’

Een meerderheid in de gemeenteraad stemde vorige week in met de komst van een asielzoekerscentrum voor vijfhonderd vluchtelingen op de TH-locatie aan de Lange Kleiweg. Uiterlijk in het eerste kwartaal van 2016 zitten ze in de neer te zetten units in de Plaspoelpolder. Maar hoe gaat het nu verder? Is Rijswijk klaar voor hun komst? En houdt het college de regie in deze moeilijke situatie? “Er komen niet meer dan 500 vluchtelingen, ook niet als om meer opvang wordt gevraagd.”

Van de redactie

Na de veranderingen van het Sociaal Domein (waarbij veel zorgtaken van het Rijk naar de gemeente werden overgeheveld), wacht wethouder Björn Lugthart nu een nieuwe megaklus. Het in goede banen leiden van de komst van vijfhonderd asielzoekers is grotendeels zijn taak. “De twee zijn wel vergelijkbaar. Bij het sociaal domein ging het ook om ingrijpende zaken als (jeugd)zorg en de sociale zekerheid. Ook daar waren veel angsten bij mensen of het wel zou goedkomen.”
Voordat de asielzoekers er zijn, moet er nog wel veel geregeld worden. Afspraken maken over veiligheid, kinderen van vluchtelingen laten instromen in het onderwijs, het opknappen van de openbare ruimte, het regelen van zorgtaken en het opstellen van programma’s voor dagbesteding. “Dat doen we in overleg met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, het COA,” zegt Lugthart. “Dat neemt een deel van de taken op zich. Daarover moeten we nu afspraken met het COA maken, net zoals er ook nog een huurovereenkomst voor het terrein moet worden opgesteld.”
Maar juist over de onderhandelingen met het COA bestaan binnen de gemeenteraad veel zorgen. Veel partijen vinden het COA een drammerige, arrogantie organisatie die snelheid boven zorgvuldigheid en veiligheid laat prevaleren. Ook het feit dat het COA niet vertelde dat een derde locatie, het Sijthoff-gebouw, was aangeboden zette kwaad bloed. De vraag is: in hoeverre houdt Rijswijk straks de regie over dit dossier? “Het COA heeft geen carte blanche in Rijswijk. Er gebeurt niks waarmee wij het niet eens zijn. Als de veiligheid niet gewaarborgd is, dan komen er geen asielzoekers. En er komen er niet meer dan 500, ook niet als er om meer opvang wordt gevraagd. Situaties als in Oranje waar ineens 700 extra vluchtelingen werden ondergebracht, gaan in Rijswijk niet gebeuren. Daarin zijn we als college heel duidelijk. De zorg- en veiligheidstaken moeten eerst geregeld zijn, pas dan komen de asielzoekers. En eerder niet.”

Begrijpelijke angst
Toch zit de angst er bij een deel van de Rijswijkse bevolking goed in. “Dat vind ik begrijpelijk. Ik kan ook niet garanderen dat er straks niets gebeurt. Dat er bijvoorbeeld nooit een incident zal plaatsvinden. Maar geloof me, we zullen er alles aan doen om dat te voorkomen. Nee, we hebben geen invloed op wie er naar Rijswijk komt. Maar zowel Rijswijk als het COA is er heel veel aan gelegen dat alles zo goed mogelijk verloopt.”
Maar toch? Is Rijswijk klaar voor de opvang? De gemeente laat telkens weten dat er voldoende huisartsen zijn, dat de scholen de extra kinderen kunnen opvangen, dat er genoeg dagbesteding is en veel organisaties zoals kerken en Welzijn Rijswijk hen kunnen helpen met bijvoorbeeld taallessen. “Wat je ziet is dat er verbindingen ontstaan tussen Rijswijkers en vluchtelingen. Het maatschappelijk middenveld, waartoe veel organisaties behoren, heeft aangegeven dat de komst van 500 vluchtelingen niet tot problemen zal leiden. Of mensen dan nog gewoon bij hun huisarts terechtkunnen? Ja. Een huisarts heeft gemiddeld 2100 patiënten. Vijfhonderd vluchtelingen, betekent dus een kwart huisarts erbij bovenop de 31 die we al hebben. Bovendien zal het COA op het terrein voor de eerste zorg, waaronder huisartsen vallen, zorgen. Net zoals ze ook verantwoordelijk zijn voor een deel van de dagbesteding.”

Geen waardeoordeel
Spreken in termen van kansen of bedreigingen, zoals veel politici doen, wil Lugthart niet. “Ik wil er geen waardeoordeel op plakken. Feit is dat we met deze situatie te maken hebben en dat Rijswijk de gevolgen voelt van een mondiaal probleem. We moeten er het beste van maken en als iedereen daarin een beetje meewerkt, is de kans het grootst dat het gaat lukken.”

Foto: Vorige week werd door de Rijswijkse gemeenteraad druk vergaderd over de komst van de asielzoekers. Vooraf was een drukbezochte informatieavond voor de inwoners.

Foto Richard Mulder