De wereld om ons heen jakkert door. We worden geleid door de waan van de dag. Daarom is het goed dat honderden Hagenaars afgelopen zondag stil stonden bij wat er 74 jaar geleden is gebeurd in het Bezuidenhout.
Ons collectief geheugen vertoont scheurtjes en daar maak ik me zorgen over. Weten we over twintig jaar nog wat voor verschrikkelijks er is gebeurd tijdens de Tweede Wereldoorlog? Dat miljoenen Joden zijn vermoord om wie ze zijn? Zit de Holocaust goed in ons geheugen geprent? De laatste overlevenden die hun verhalen kunnen vertellen zijn er straks niet meer. Weten we dan nog goed van kwaad te onderscheiden? Vechten we dan nog tegen het sluipende en virulente antisemitisme, dat steeds weer de kop opsteekt? Of zijn we dan alles vergeten?
De rillingen lopen over mijn rug bij die gedachte. Als voormalig basisschoolleraar in Spoorwijk en Rustenburg-Oostbroek weet ik hoe moeilijk het is om kinderen bij de les te houden. Steeds weer probeer je het onderwerp van de Tweede Wereldoorlog onder de aandacht te brengen van de nieuwe generaties. Als wij er niet meer zijn, vormen zij ons collectief geheugen, een geheugen dat generatie op generatie moet worden bijgespijkerd. Zeker 14.000 van de 17.000 Joodse inwoners van Den Haag zijn gedeporteerd in de Tweede Wereldoorlog. 12.000 werden er vermoord. Na Amsterdam was Den Haag in de Tweede Wereldoorlog de stad waar de meeste Joodse inwoners zijn afgevoerd en omgebracht. Een afschuwelijk gegeven.
De haat van toen, het racisme, mag zijn gezicht nooit meer laten zien. Daarom is het uiterst belangrijk dat we de slachtoffers van toen blijven herdenken. Er is veel wat ons tot op de dag van vandaag blijft herinneren aan dit inktzwarte verleden. In het coalitieakkoord dat we vorig jaar in Den Haag presenteerden, staat dat er aandacht moet komen om discriminatie tegen te gaan, met speciale lesprogramma’s, met excursies naar doorgangskamp Westerbork of de concentratie- en vernietigingskampen van Auschwitz. Terug naar 3 maart 1945: door een vergissingsbombardement van de Engelsen – ze wilden de Duitse V2-installaties in het Haagse bos bombarderen – raakten duizenden mensen hun huis kwijt. De wijk lag vrijwel compleet in puin. Meer dan 500 mensen kwamen te overlijden.
Afgelopen zondag legde ik namens de gemeente Den Haag een krans tijdens de herdenking, om ons geheugen op te frissen. Opdat we niet vergeten.
Richard de Mos (Hart voor Den Haag / Groep de Mos)
Wethouder stadsdeel Escamp
