Voorkomen is beter dan genezen. Zeker als het gaat om armoede en schulden. Toch duurt het vaak meer dan twee jaar voor iemand met problematische schulden om hulp vraagt. Veel  mensen weten zelfs nooit de weg naar ondersteuning te vinden. In de pilot Incassovrije Wijken die vanaf april 2017 van start gaat, krijgen inwoners van Den Haag ondersteuning vóórdat hun financiële problemen uit de hand lopen.

Armoede is de laatste jaren fors toegenomen. Ongeveer 10 procent van de Nederlanders leeft onder de armoedegrens. In Den Haag is dat niet anders. In Den Haag hebben 62.856 Hagenaars een inkomen tot 130% van het minimumloon. 54.259 hiervan tot 110% van het minimum. 42% hiervan heeft een bijstandsuitkering. De rest zijn werkende armen en ouderen (Zie Aanbiedingsbrief Armoedemonitor 2016, RIS 295339).

Hagenaars die in armoede leven weten niet altijd op welke inkomensondersteunende regelingen zij een beroep kunnen doen en bij financiële tegenslag zien ze soms geen uitweg. Wie betalingsachterstanden oploopt, krijgt al snel te maken met extra kosten, waardoor gemakkelijk een negatieve spiraal ontstaat en schulden ontstaan. In veel gezinnen vormen schulden de basis van aanhoudende opvoedingsproblematiek, probleemgedrag, werkloosheid, ziekteverzuim en verslaving. Particuliere schulden ontwikkelen zich zo tot een groot economisch en  maatschappelijk probleem.

Met de pilot Incassovrije Wijken wil de gemeente Den Haag schulden voorkomen door 300 Haagse huishoudens met geldzorgen en betalingsachterstanden te koppelen aan een vrijwilliger. Deze vrijwilliger helpt met het krijgen van overzicht over de financiën. De deelnemer blijft echter zelf bepalen waaraan hij zijn geld uitgeeft. Juist de angst om de controle over de eigen financiën te verliezen, is vaak een belemmering om hulp te zoeken.

De deelnemer maakt samen met de vrijwilliger een budgetplan, waarbij ook wordt gekeken of alle inkomensondersteunende regelingen en –voorzieningen worden benut. Samen kijken ze of bespaard kan worden op uitgaven. De vrijwilliger reikt hulpmiddelen aan om de deelnemers te helpen zich aan het plan te houden. Een voorbeeld van een hulpmiddel is bijvoorbeeld één bankrekening voor de vaste lasten en één voor de dagelijkse uitgaven. Dat biedt overzicht én de mogelijkheid tot automatische alarmering als het de deelnemer niet lukt zich aan zijn budgetplan te houden. De vrijwilliger zoekt dan samen met de deelnemer naar een oplossing. Deelnemers worden ook uitgenodigd bespaarkringen te vormen. Een bespaarkring is een groep van acht tot tien deelnemers die met elkaar initiatieven neemt om minder uit te geven of wat extra’s binnen te krijgen. Ze komen eens per maand bij elkaar onder begeleiding van een vrijwilliger.

Alle vrijwilligers krijgen een training en begeleiding van professionals. Bij problematische schulden leiden ze door naar schuldhulpverlening. Bewoners worden door o.a. woningcorporaties, energieleveranciers en maatschappelijke partners uitgenodigd om aan de pilot deel te nemen.

Wethouder Rabin Baldewsingh (SWWS): “De pilot Incassovrije Wijken breekt met de dagelijkse praktijk waarin wordt uitgegaan van de eigen verantwoordelijkheid en mensen die dat niet aankunnen in (dure) incassotrajecten belanden. Door in een vroeg stadium steun te organiseren is iedereen beter én goedkoper af. Bijzonder aan de pilot is ook de samenwerking met verschillende maatschappelijke organisaties Zij onderschrijven het motto van het Schuldenlab070: It takes a city to solve debt.”

De pilotpartners in Den Haag zijn vooralsnog: woningcorporaties Haag Wonen, Omnia Wonen, Staedion en Vestia, drinkwaterberdrijf Dunea, energieleverancier Eneco, AEGON, ASN Bank, de Haeghe Groep en Independer.

De pilot is een initiatief van de coöperatie Goede Gieren en één van de projecten van Schuldenlab070. De uitvoering vindt plaats onder de naam Amargi, met als motto ‘vrij van geldzorgen’. Tegelijk met de pilot in Den Haag, start een pilot in Hilversum.