Had u het zelf ook al gezien? We hebben minder insecten. Veel soorten zijn uitgestorven en van degenen die overbleven zijn er niet zo veel meer als voorheen. Opeens besefte ik: ja, waar zijn ze?
Insect is een woord dat me meteen doet griezelen. Het klinkt naar pootjes en naar haren, naar zoemen en naar steken. Dat je meteen voelt: hoe minder hoe beter. Een gaweg-gevoel. Van de zomer dat ik een fruitvliegjes-plaag had, herinner ik me vooral mijn machteloze woede over de voortdurende aanwezigheid van de vliegjes. Maar toen de kranten schreven over het grote onderzoek dat aantoonde hoevéél minder insecten er zijn, voelde ik me onbestemd schuldig.
Als het om de natuur gaat, ben je als mens het twijfelachtigste soort in de schepping. We gaan er slecht mee om, er sterven door ons toedoen allerlei soorten uit. Dat kan zoveel beter. En u en ik kunnen misschien niet het uitsterven van de gorilla voorkomen, maar we kunnen wel naar de glasbak in de hoop dat het iets uitmaakt. Dat doe ik zelf, sinds ik een filmpje zag waarin Bette Midler in de rol van Moeder Aarde erom vroeg en het op prijs leek te stellen.
Graag zou ik die gorilla ook redden. Hoe, weet ik nog niet.
Wanneer ik nu een Lieveheersbeestje zie, vind ik het bijzonder. Van een vlinder word ik blij – omdat er zo weinig vlinders voorbij fladderen, en ze altijd iets sprookjesachtigs hebben. Rupsen? Ik kan me niet herinneren wanneer ik er voor het laatst eentje zag, al is er wetenschappelijke een discussie of de rups een insect is dan wel een larve.
Het jammere is natuurlijk, of misschien is dat juist het rechtvaardige, dat we niet kunnen kiezen tussen welke insecten er wel en niet mogen. Het is een pakket. De natuur heeft eigen wetten en systemen, waarin alles en iedereen, tot en met fruitvliegjes toe, een eigen nut heeft. Wil je vlinders, dan heb je rupsen nodig. De een wordt door de ander gegeten, en vervolgens heeft een derde weer een maaltijd. Insecten zijn nodig, hoeveel pootjes ze ook hebben.
Dus wat doen we? Kijken naar wat we kunnen, zou ik zeggen. Kunt u op straat over een mier heenstappen, doe dat. In een volgend leven bent u die mier. Zoemt er iets in huis? Raam open en naar buiten wapperen. Simpele dingen, een wereld van verschil.
Vilan van de Loo
